برگ ریزان زودرس یک نوع از علائم حمله آفات به درخت است ، درختی که بار دهی را از دست داده و تنه آن سوراخ سوراخ شده است مورد حمله چوبخوارها قرار گرفته ، پس باید بریده و سوزانده شود تا به درختان دیگر سرایت نکند.

ضمنا باید توجه داشته باشیم که زمانیکه قیچی به درخت آلوده ای زده شد برای استفاده مجدد از قیچی برای درختان دیگر باید ضد عفونی شود.( البته با الکل )

آشنایی با وسایل، ابزار آلات و تاسیسات مورد نیاز در باغبانی :

پشته ساز یا مرز ساز: وسیله ای است که برای ایجاد پشته یا مرز مورد استفاده قرار می گیرد.

بیل : در موارد خاصی برای شخم زدن و بیل زدن مورد استفاده قرار می گیرد.

چمن زن : جهت چمن زنی مورد استفاده قرار میگیرد و دارای دو نوع موتوری و دستی می باشد.

چمن زن موتوری : این دستگاه از قسمتهای مختلفی تشکیل میشود که عبارتند از موتور، هندل، گاز ثابت، گاز متحرک، روغن و در قسمتهای زیری دارای دو تیغه و بخش تنظیم ارتفاع تیغه ها و همچنین کیسه جمع آوری کننده چمن میباشد. لازم به توضیح است که در اولین بار چمن زنی یا بعبارتی سرزنی ارتفاع تیغه ها در بالاترین حالت خود قرار می گیرد.

چمن زن دستی : تیغه ها بصورت مارپیچ هستند و با حرکت دستگاه تیغه ها نیز به حرکت درآمده و عمل چمن زنی صورت می گیرد.

چاقوی پیوند زنی : ازاین چاقو در هنگام پیوند زنی برای جدا کردن پوست از بخش چوبی مورد استفاده قرار میگیرد. این چاقو باید دور از رطوبت نگهداری شود.

قیچی دسته بلند باغبانی : این قیچی جهت هرس پرچین ها و درختچه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

اره : که دارای دندانه های دو طرفه است و برای بریدن شاخه های خشک ( شاخه هایی با قطر زیاد ) مورد استفاده قرار می گیرد.

قیچی باغبانی ( دسته کوتاه ): دارای دسته هایی کوتاهتر است و برای هرس درختان میوه، شاخه های نازک و گلها مورد استفاده قرار میگیرد. این قیچی دارای یک تیغ متحرک و یک تیغ ثابت است که تیغ ثابت آن بعنوان تکیه گاه عمل می کند.

کلنگ : در مواردی برای باز کردن شیار جهت بذر پاشی مورد استفاده قرار میگیرد.

شن کش : تسطیح سازی و جمع آوری قلوه سنگها و مواد زائد از روی بستر و بعضی اوقات جهت هوادهی به خاکهای سنگین استفاده می شود.

داس : برای برداشتهای مختلف و همچنین قطع ساقه های علفی استفاده میشود.

زیر گلدانی : نگهداری آب زهکشی شده گیاه وظیفه زیر گلدانی است. در گیاهانی مانند نخل مرداب که نیاز به رطوبت دارند از زیر گلدانی استفاده میشود تا با استفاده از فیتیله ، آب زهکشی شده را دوباره به ریشه گیاه بازگردانند و همواره اطراف ریشه گیاه مرطوب باشد.

سم پاش : سم پاش را هم با توجه به مساحت باغ از دو نوع دستی و پشتی استفاده میکنند.

سم پاش دستی دارای یک مخزن کوچک است که دارای یک پمپ هوا جهت اختلاط آب و مواد شیمیایی است.

سم پاش پشتی مخزن بزرگتری نسبت به سم پاش دستی دارد و اهرمی نیز جهت پمپاژ هوا به داخل مخزن دارد.

بخش انتهائی و نازک سم پاش را نازل یا سرلانس میگویند که مواد شیمیایی از آنجا به صورت اتمیزه و پودری خارج می شود.

فرغون : جهت حمل وسائل و ابزار و... مورد استفاده قار می گیرد.

گلدانها : سه نوع گلدان بنامهای گلدان سفالی و پلاستیکی و جیفی پات وجود دارد.

گلدان سفالی : این گلدان از خاک رس ساخته شده است و حسنی که دارد این است که این گلدان رطوبت را پس میدهد. در این نوع گلدانها قاعده پائین از قاعده بالا کوچکتر بوده و این حالت باعث میشود که ریشه به حالت مخروطی رشد کند. این گلدان دارای یک زهکش است .

گلدان پلاستیکی : این گلدانها دارای رنگهای مختلفی بوده و از جنس پلاستیک هستند. این گلدانها بر خلاف گلدانهای سفالی زهکشهای متعددی دارند. تقریبا قاعده بالائی این گلدانها با قاعده پائینی برابر است. این نوع گلدانها آّب پس نمی دهند و رشد ریشه در این نوع گلدانها منظم است.

گلدان جیفی پات : این گلدانها دارای قطر دهانه 5 تا 10 سانتی متر بوده ، به شکل گرد یا چهارگوش می باشند. جنس آنها از پیت، فیبر و چوب است که گاهی مقداری کود شیمیایی نیز به آنها اضافه شده است. از ویژگی های این گلدانها پوسیدگی هنگام در خاک قرار گرفتن می باشد، بنابراین ممکن است بذرهایی را که انتقال آنها مشکل است در یک محیط گرم پیش رس کرده سپس با گلدان در خاک قرار داد. نوعی از این گلدانها به شکل قرص ساخته شده که پس از آنکه در آب قرار میگیرد متورم شده به گلدانی پر از آمیخته خاکی تبدیل میشود و برای کاشت بذرهای بسیار ریز مناسب است.

گلخانه :

گلخانه ها شکل و فرمهای مختلفی را دارند که عبارتند از : گلخانه های یک طرفه، گلخانه های دو طرفه، گلخانه های نیمه دوطرفه.

گلخانه دانشگاه یک گلخانه یک طرفه است یعنی به یک طرف شیب دارد که شیب آن روبه جنوب است. یک طرف این گلخانه آجری و طرف دیگر آن حداقل 80 سانتیمتر آجر و بقیه شیشه است. ارتفاع دیوار آجری حداقل 3-5/2 متر میباشد.

عیب این گلخانه ها در زنگ زدن نوع آهنی آنهاست.

در این گلخانه ها شیشه ها نبایستی قطور باشند زیرا که بعنوان عدسی عمل کرده و باعث سوزش گیاه می شوند.

اندازه سکوهای موجود بطول 2 متر، عرض 20/1 متر و ارتفاع 80 سانتی متر می باشد.

لازم به توضیح است که امتداد گلخانه ها برعکس شیب آنهاست.

کاشت بذر ریحان داخل گلدان :

ریحان از خانواده نعناعیان بوده و گیاهی است یکساله که پس از رشد ارتفاع آن به 40 الی 60 سانتی متر می رسد. از نظر اندازه و شکل برگ، انواع مختلفی دارد. ساقه آن چهار گوش بوده و حاوی آنتوسیانین است که برنگ بنفش دیده می شود.

ریحان یک نوع گیاه دارویی است و لینالول مهمترین ماده ای است که دراسانس ریحان یافت می شود.

برای کاشت ریحان ابتدا باید بذرها را ضدعفونی کرد ، برای این کار ابتدا با الکل %70 بمدت 3-2 دقیقه شست و شوی سطحی داده و با آب مقطر شستشوی داده و به آب ژاول ( Hclo ) یا هیپوکلریدسدیم انتقال می دهیم و بعد از 15 دقیقه بذر ها را کاشت می کنیم.

آماده کردن گلدانها جهت کاشت بذرها :

ابتدا روی زهکشهای گلدان را می پوشانیم ( با استفاده از سفالهای شکسته ) و بعد حدود 5 سانتی متر از سبوس یا قلوه سنگ جهت زهکشی گلدان استفاده می کنیم. سبوس باعث سبک بودن گلدان می شود . بر روی سبوس خاک مرغوب از نوع لوم شنی میریزیم که بافت نرم و ریزی دارد که نسبت آن، یک نسبت ماسه شسته و یک نسبت خاک باغچه است. بعد از ریختن خاکها روی آن را صاف می کنیم.

برای کاشت بهتر بذرها بهتر است ابتدا خاک را آبیاری کنیم و بعد بذرها را همانند بذر چمن روی لایه مرطوب بپاشیم که به این روش نم کاری می گویند.

بعد از پاشیدن بذرها روی آنها مالچ سبک و نفوذپذیر نسبت به هوا می ریزیم. همچنین میتوان از هوموس نیز استفاده نمود که حاوی 10 درصد سبوس، 5 درصد کود آلی، 3 درصد مواد ضدعفونی کننده، 30 درصد خاک جنگلی، 15 درصد ماسه ریز، 15 درصد خاک برگ، 15 درصدخاک چای می باشد.

لازم به توضیح است که جهت تهیه الکل 70 درصد از روی الکل 96 درصد ابتدا 70 سی سی الکل ریخته و روی آن 27 سی سی آب میریزیم که نتیجه آن الکل 70 درصد می باشد.

هرس درختچه رز :

درخچه رز درختچه ای زینتی است و از هیبریدهای مربوط به آن میتوان به پاکوتاه و پابلند اشاره کرد. این درختچه از خانواده Rosaceae بوده و گلهای آن دوجنسه هستند و گلهای آنها رنگهای مختلفی را دارند.

اطلاعات اولیه در هرس رز :

میوه در رز بصورت فندقه مجتمع است که حاوی هیپها یا بذرهایی که بصورت فندقه هستند. ما نباید اجازه دهیم تا درختچه به مرحله بذر برودزیرا که از انرژی گیاه کاسته شده و موجب میشود تا گیاه در سالهای آینده رشد کافی نداشته باشد.

درختچه رز حساسیت بسیار بالایی به علفهای هرز دارد بهمین جهت در اوایل فصل رشد در اطراف درختچه بیل زنی صورت میگیرد بطوریکه به ریشه گیاه آسیبی نرسد. در آخر دوره گلدهی نیز تمیز کردن اطراف درختچه انجام میشود.

افزودنی است که در درختچه رز هم نرکها به گل منتهی میشوند.

هرس در دو زمان صورت میگیرد( بستگی به مکان دارد ) : 1) اوایل و قبل از اواسط پائیز. 2) اوایل بهار.

در مناطق کوهستانی بعلت سرمای شدید زمستان هرس پائیزه صورت نمی گیرد زیرا در اینصورت سایر قسمتهای گیاه در اثر سرما از بین می روند بنابراین فقط هرس بهاره انجام می گیرد.

هرسی که ما انجام می دهیم از نوع تمیز کاری است یعنی حذف گلهای پیر و اضافی و همچنین هرس میوه .

با توجه به تعداد جوانه هایی که روی درختچه پخش شده اند ما دو نوع هرس میتوانیم انجام بدهیم :

الف) هرس شدید : در صورتی که تعداد جوانه ها کم باشد از هرس شدید استفاده میکنیم تا در سال آینده گلدهی افزایش یابد.

باید توجه داشت که درختچه رز در انتهای شاخه های سال جاری گل می دهد.

ب ) هرس متعادل : در صورتی که تعداد جوانه ها زیاد باشد این نوع هرس را اعمال میکنیم. جوانه ها بصورت رویشی و زایشی بوده و تنه پوشیده از خار است که این خارها منشا اپیدرمی دارند.

در موقع هرس جوانه های روبه بیرون حفظ شده و جوانه های داخلی را حذف می کنیم تا هم از ازدحام میانی گیاه بکاهیم و هم عوامل بیماری زا به حداقل برسند.

برای هرس رز باید اطراف طوقه را تمیز کینم تا بیماریها به سبب سایه اندازی شیوع نیابند. اگر چمن کنار رز کاشته شود، بعلت اینکه چمن آب بیشتری را جذب میکند و درختچه رز آب کمتر جذب می کند در نتیجه درختچه به تدریج از بین میرود به همین جهت آبیاری باید از پای درختچه صورت گیرد.

بهترین زمان آبیاری درختچه رز در اوایل صبح و نزدیک به غروب خورشید است.

حذف گلها بهتر است از روی برگهای 5 برگچه ای صورت گیرد زیرا جوانه ای که روی برگ 3 برگچه ای است بهتر رشد نمی کند. هرس باید درست از روی جوانه بصورت شیب دار صورت گیرد تا آب و برف روی آن نماند و موجب شیوع بیماری نگردد.

شاخه ای را که برگ ندارد بهتر است از محل جوانه مناسب هرس کرد.

در اوایل فصل بهار بعد از هرس بهتر است بیل زنی کم عمق صورت گرفته و کود های آهن و ازت به درختچه داده شود.

ایجاد خزانه برای کاشت بذر درخت هسته دار زردآلو Pronous Armenica

برای کاشت بذر درختان معتدله دو روش مختلف امکان پذیر است :

1) کاشت در داخل گلدان به منظور برطرف نمودن نیاز سرمایی بذرها می باشد.

گفته میشود که بذر درختان هسته دار و دانه دار برای شروع به رشد و رفع خواب فیزیولوژیکی نیاز دارند که بمدت 3 الی 4 ماه در حضور دمای 1 الی 7 درجه سانتیگراد در کنار رطوبت قرار بگیرند تا ضمن اینکه خواب فیزیولوژیکی آنها برطرف می شود بتوانند بخوبی جوانه هایشان شکفته شده و ساقه چه و ریشه چه از داخل بذر بیرون آید . در روش گلدانی در داخل یک گلدان و در کف گلدان شن درشت می ریزیم و آن را به ارتفاع 5 سانتی متری می رسانیم سپس بر روی آن به اندازه 5 سانتی متر ماسه شسته اضافه میکنیم و بر روی این لایه ماسه ای بذر های مربوط به درخت هسته دار را بطور مرتب کنار همدیگر می چینیم و در ادامه بر روی آنها ماسه ریخته و این کار را ادامه می دهیم تا در نهایت انتهایی ترین لایه ما به لایه ماسه ای ختم می شود که به این روش برطرف نمودن نیاز سرمایی از طریق چینه سرمایی می گویند.

بعد از این گلدان رابخاطر نیازش به رطوبت آبیاری کرده و در دمای 1 الی 7 درجه سانتی گراد قرار می دهیم. به این ترتیب بعد از 4-3 ماه میتوانیم بذرها را بکاریم، با توجه به اینکه خواب فیزیولوژیکی آنها از بین رفته است و آماده جوانه زنی هستند، البته باید ذکر کرد که تا آماده شدن دمای بیرون برای کاشت بایستی اقدام به نگهداری این بذرها در داخل گلدان بکنیم. پس از کاشت بذرها در خزانه اولیه نسبت به تقویت بذرهای رشد کرده اقدام می کنیم تا اینکه در سالهای بعد پس از رشد کافی بذرها و ایجاد ساقه بتوانیم عمل پیوند را اجرا کنیم.

2) روش کاشت بذر در خزانه هوای آزاد در فصل پائیز : در این شرایط در فصل پائیز پس از آماده نمودن خاک خزانه طبق مراحلی که اشاره شد ( شخم زدن، پخش کود، تسطیح یا صاف کردن و... ) میتوانیم در ردیفهایی به فواصل 60 سانتی متر از همدیگر و در روی ردیفهایی به فاصله 20-15 سانتی متر اقدام به کاشت هسته دارها بکنیم. به این ترتیب بذر با زمستان گذرانی در داخل خاک و برطرف شدن خواب فیزیولوژیکی آن در بهار سال آینده قادر به جوانه زنی در خزانه شماره 1 خواهد بود، ادامه کار مانند روش اول تعقیب خواهد شد.

لازم به ذکر است که در خزانه شماره 1 فاصله بین بذرها کمتر بوده و پس از رویش بذر در سال دوم در خزانه شماره 2 می توانیم فاصله بین آنها را افزایش دهیم و کارهایی از جمله پیوند زنی را در روی ساقه های ایجاد شده انجام دهیم.

سله شکنی خاک رسی برای کاشت زعفران :

گیاه زعفران جزو گیاهان پیازی است و پیاز آن از نوع تو پر یا کورم است. این گیاه بصورت نسبی مقاوم به سرما است چون عمق کاشتی که برای زعفران در نظر میگیریم نسبتا عمیق است تا سرمای زمستان اثرنکند. مهمترین قسمت برداشت، بخش گل گیاه است و از نظر اقتصادی بخش کلاله ارزش بالایی دارد.

پیازهایی که کاشته می شوند پس از رسیدن به قطر مطلوب قادر به گلدهی میشوند ولی پیازچه های کناری آن تا زمانی که به قطر مطلوب نرسیده اند قادر به گلدهی نخواهند بود، مهمترین مسئله، مسئله جابجایی پیازها برای تکثیر یا کاشت در محل دیگر است که معمولا در فصل پائیز صورت میگیرد و گلدهی در اواسط پائیز صورت می گیرد.

از مسائل مهم در رابطه با کاشت این است که خاک در نظر گرفته شده برای کاشت در حد امکان بایستی سبک باشد ( برای اکثریت گیاهان پیازی ).

سبک کردن خاک میتواند از طریق اضافه نمودن کودهای دامی مثل کود کود گاوی پوسیده، مناسب باشد. ولی از ماسه در حد کمی میتوان استفاده کرد بعلت اینکه ماسه زهکشی زیادی نسبت به کود دامی دارد و امکان نگهداری آب را در اطراف ریشه پیاز مشکل تر می کند.

در کاشتی که ما انجام داده ایم، کاشت به موقع صورت گرفته تا اینکه ریشه دهی در روی پیازها صورت بگیرد و در مراحل نهایی اقدام به گرفتن گل می کنیم.

در اینجا مشکل ما بیش از حد رسی بودن خاک است که کود دامی کمی اضافه شده و نتوانسته نرمی مطلوب را به خاک بدهد از طرف دیگر با توجه به اینکه آبیاری بیشتر برای نرمی خاک در این نوع خاک بیشتر باعث چسبندگی خاک شده و خاک را سفت تر خواهد کرد. تنها راه چاره این است که با استفاده از بیلچه خاک سطحی اطراف پیازچه ها را در حد مطلوب نرم کنیم و با ضربه های ملایم باعث شکسته شدن قطعات بزرگ خاک بشویم تا به این ترتیب براحتی جوانه ها در داخل خاک رشد کرده و در هفته های بعدی نزدیک به اواسط آبان ماه امکان برداشت گل در پیازچه هایی که به حد مطلوب رشد رسیده اند باشد.

کاشت قلمه پوتوس، حسن یوسف و نازنازی

برای تهیه کردن بستر مناسب نسبتهای مساوی از خاک زراعی، ماسه،کود دامی و خاک برگ را با هم مخلوط می کنیم . سپس برای پر کردن گلدان ابتدا حدود 5 سانتی متر سنگریزه یا لایه شن و ماسه که زهکش خوبی هستند می ریزیم بعد حدود یک سوم خاک به آن اضافه می کنیم به نحوی که قسمت بالای آن بصورت محدب باشد.

قلمه را روی آن قرار داده و با خاک پر می کنیم . نکته قابل توجه اینکه سیستم ریشه را بدون قطع شدگی در داخل خاک قرار می دهیم یعنی ریشه را هر طور که در میاوریم داخل گلدان قرار می دهیم.

بستر مناسب برای کاکتوس بستر شنی است و بستر مناسب برای دیفن باخیا شن و ماسه است.

نحوه کاشت بذر ریز :

بعد از تهیه بستر خاک را فشرده می کنیم و بذرها را بصورت خیلی ظریف روی بستر می پاشیم و بصورت آبپاشی آبیاری می کنیم.

نحوه درست کردن بستر :

حدود نیم تا یک بیلچه سبوس ریخته و روی آن هوموس و رس می ریزیم و سطح آن را صاف و متراکم می کنیم.

بذرهای گل ناز و اطلسی خیلی ریز هستند که ما 90 عدد از بذرها را شمرده و روی بستر می پاشیم.